Haiku III

Camelie albine

completamente aperte:

regalità.

Hajko III

A)  Traduko kiu ne respektas la silaban kalkulon de la hajko.

Kamelioj albinaj

plene malfermiĝantaj:

reĝeco.


B)  Translacio de la hajko el itala. La traslacio respektas la ĝustan   silaban kalkulon  (5-7-5-) Por obteni tion,  mi devis modifi ion aldoni kelkajn semantikajn modifojn al la origina versio.


La kamelioj
jen tute floris, brilaj  -
reĝeco haltas. 

"Furore" di John Steinbeck

"Furore" - il titolo originale è The Grapes of Wrath  -  è forse il libro più celebre di John Steinbeck, scrittore americano che ha vinto il Premio Nobel per la letteratura nel 1962.

Lessi questo libro a 18 anni, in pochi giorni. Mi piacque moltissimo per la sua forza evocativa e per la sua contemporaneità sempre verde.

  RECENZIONE

Alcune famiglie contadine, sempre vissute decorosamente, benché assai modestamente, grazie ai guadagni ricavati dai prodotti della terra che coltivano, improvvisamente, con l'avvento della Grande Depressione, si trovano sul lastrico.

Infatti, complice la siccità e il diniego delle banche a concedere prestiti ai mezzadri, una multinazionale ne approfitta per compiere una vantaggiosa speculazione sulle terre; e come risultato finale gli agricoltori verranno cacciati dalle loro case.

Fra queste famiglie, a cui è stato dato il benservito, ci sono anche i protagonisti del romanzo.

Privati del loro pezzo di terra da arare, ai Joads, non resta che andarsene. Ma dove? L'unica meta sembra essere quella già inseguita da migliaia di altri che hanno perso, prima di loro, ogni mezzo per sfamarsi. La destinazione per tutti questi disperati, che non hanno più niente, è la stessa: la California, uno Stato dove - si dice - la terra sia fertilissima, ricca di aranceti e di casette bianche; inoltre si favoleggia che qui sia tanto abbondante da essere regalata a quanti vogliano coltivarla.

Dunque, anche i protagonisti si accoderanno alla transumanza umana, credendo disperatamente all'esistenza del mitico Eldorado a Ovest. La loro credenza è suffragata unicamente dalla lettura di un volantino pubblicitario il quale garantisce ogni promessa, parola per parola. È indubbiamente poco, constatano prima di risolversi a lasciare l'Oklahoma; ma è meglio di niente. Ormai non hanno più né un tetto sulla testa, né pane per lo stomaco. La speranza è il solo luogo dove vivere, il solo nutrimento attraverso cui poterlo fare. Se rinunciassero a un domani migliore, cosa ne sarebbe di tutti loro, grandi e piccoli?

Così, dopo aver radunato le loro quattro carabattole, e averle caricate su un camion sgangherato - unica ricchezza rimasta alla famiglia - decidono di partire.

Il camion, con un'esigua scorta di benzina nel serbatoio e pneumatici in pessime condizioni, arrancando faticosamente dietro molti altri, s'incolonna lungo la Statale 66 con il suo carico di uomini e di cose.

Oltre al padre, la madre e ai tre figli maschi adulti (Tom, appena uscito di prigione; Al e Noè), qui troviamo ammassati i due gemelli di sette-otto anni; la giovane figlia incinta (RosaTea) e suo marito; lo zio John, di una certa età; i due anziani nonni e, da ultimo, Casy un amico di Tom che si è aggregato alla spedizione.

Il viaggio continua fra lutti, privazioni, tremendi imprevisti e speranze puntualmente disilluse.

I protagonisti, lungo il percorso, sperimentano l'ampio spettro dei sentimenti negativi: la paura, la solitudine, il dolore, l'apatia.

Alla base di questa "piramide" rovesciata (poiché, ironicamente, la risalita "sperata" si rivelerà una catastrofica discesa), la faranno sempre da padrone l'emarginazione e la fame. I Joads saranno prima marchiati come forestieri; poi tacciati di rubare il lavoro agli altri; non da ultimo accusati di essere delinquenti e "crumiri".

Alla fine di un viaggio logorante sia fisicamente che pscologicamente per ognuno, l'Eldorado californiano mostrerà la sua vera faccia di specchietto per le allodole.

Il finale - che non svelerò per non rovinare la sorpresa a nessuno - si conclude imprevedibilmente. In qualche modo si ha la sensazione che, con esso, si chiuda un cerchio.

L'autore si eclissa dalla narrazione. La sua voce non si sente mai. Egli non interviene a fustigare certi comportamenti o a compatire le sopraffazioni. Lascia che siano i fatti a parlare, nella loro interezza.

Egli non mitiga il racconto delle privazioni, né tuttavia dimentica di descrivere alcuni moti di "fratellanza" nella desolazione o la bellezza della natura che porta consolazione.

Lo stile di scrittura di Steinbeck è molto scorrevole, all'insegna dei periodi brevi e della concisione espressiva. Il suo lessico è ricco, mai ampolloso.

"La vinberoj de kolero" de John Steinbeck

 

La vinberoj de kolero - la origina titolo  estas The Grapes of Wrath - eble estas la libro plej fama de John Steinbeck,  usona verkisto kiu gajnis Nobelpremion de literaturo en la jaro 1962.

Mi tralegis ĉi tiun libron kiam mi estis 18 aĝa. Ĝi al mi tre plaĉis pro ĝia elvokiva forto kaj pro ĝia samtempeco aktualeco.

            

             RECENZO

Kelkaj kamparanaj familioj, kiuj vivis ĉiam indece (kvankam ege modeste) per profitoj enspezitaj el produktoj de la tero kultivata, abrupte falas en mizero, pro la alveno de la Granda Depresio.

Fakte, ankaǔ pro la komplikeco de arida klimato kaj pro la pruntrefuzo de la bankoj al la duonfarmuloj, plurnacia koncerno provas profiti el spekulacio sur la tero; kaj kiel fina rezulto la terkultivistoj estos elpelataj de ilia hejmoj.

Inter ĉiuj familioj, kiuj estas fordankitaj, unu estas ankaǔ niaj romanprotagonistoj, la familio Joad.

Post ke ili estas senigitaj de ilia terpeceto plugebla,  al ili ne restas alia afero farebla ol formoviĝi de tie. Sed kien? La unika ŝanco ŝajnas esti tiu jam postkurita de miloj da aliaj personoj kiuj, antaǔe ili, perdis ĉiun rimedon por vivi.

La ŝanco por ĉiuj, tiuj senesperuloj, kiuj havas plu nenion, estas la sama: Kalifornio, unu ŝtato kie /oni diras/ la tero estas tre fekunda, riĉa je oranĝarbejoj kaj blankaj dometoj; krome, oni fabelumas, ke tie la tero estas tiel abunda, ke estos donacata al tiuj, kiuj deziras kultivi ĝin.

Do, ankaǔ la protagonistoj kunigos al la homa transmigrado, kredante senespere en ekzisto de la mita Eldorado, okcidenten. Ilia kredo apogita nure de reklama flugfolio legado, kiu garantias ĉi tiun promeson, vorton post vorto. Sendube tio estas malmulte, kaj ili tion komprenas antaǔ foriri el Oklahomo, tamen tio estas pli bone ol nenio. Nun jam ili ne havas hejmon sub la kapoj nek panon por la stomako. La espero estas la nura loko kie ili vivos kaj la nura nutraĵo per kio eblos vivi. Se ili seniĝus je  la plej bona morgaǔo, kio okazus al ĉiuj de ili, kaj granduloj kaj malgranduloj?

 Tiel, post ili kunigas ilian malmultajn aĵojn sur malnovegan kamionon, la nura riĉeco restanta al la familio, ili decidas foriri.

La kamiono kun eta benzinprovizo kaj kun malbonegaj pneŭmatikoj pene moviĝante malantaǔ multaj aliaj, viciĝas surinterŝtata vojo sesdekses kun ĝia ŝarĝo de homoj kaj aferoj.

Krom la patro, la patrino, kaj la tri grandaj filoj (Tom apenaǔ eliranta el malliberejo; Al kaj Noé), ĉi tie ni trovas amasigitajn la du ĝemelojn kiuj estas sep aŭ ok aĝaj, la junan filinon gravedan (RozoTea) kaj ŝian edzon, la onklon John, sufiĉe maljunan; la du maljunajn geavojn kaj finfine Casy, amiko de Tom, kiu partoprenas al la ekspedicio.

La vojaĝo daŭrigas inter funebroj, rezignoj, teruraj neantaŭvidaĵoj kaj esperoj akurate seniluziiĝintaj.

La protagonistoj, dum la vojo, eksperimentas la vastan spektron de la negativaj sentoj: la timon, la solecon, la doloron, la apation.

Sur la bazo de ĉi tiu “renversita piramido”, ĉar la malsuriro estos katastrofa, regos ĉiam la izoliĝo kaj la nefidemo.

Komence la anoj de la familio estos markitaj kiel fremduloj, poste ili estos kulpigitaj ŝteli la laboron de aliaj, finfine ili estos akuzitaj esti krimuloj kaj strikrompantoj.

Ĝis la fino de la vojaĝo elĉerpa, kaj fizike kaj psikologie por ĉiu persono, la kalifornia Eldorado montros sian veran tromplogan vizaĝon.

La fino, kiun mi ne rivelos por ne ruinigi la surprizon al neniu, finiĝas neantaŭvideble. *Iumaniere oni havas la sensacion, ke la eterna rado de la vivo kaj de la morto estas ege pli forta ol ĉia homara doloro.

La aǔtoro eklipsiĝas de la rakonto. Lian voĉon oni sentas neniam. Li ne intervenas por skurĝi kelkajn sintenojn aǔ por kompati la perfortadojn. Li lasas la faktojn paroli en ilia kompleteco. Li ne moderigas la rakonton pri la mankoj, nek tamen li forgesas priskribi iujn frataj sentojn en la afliktiĝo aŭ la natŭrbelecon, kiuj portas konsolon.

La verkadstilo de Steinbeck estas tre flua, sub la ŝildo de la mallongaj periodoj kaj de la esprima koncizeco. Lia leksiko estas riĉa, sed neniam bombasta.